ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ

http://douridasliterature.com/elytis.html


http://www.snhell.gr/lections/writer.asp?id=9



http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1994/09/25091994.pdf

http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1996/03/24031996.pdf


http://invenio.lib.auth.gr/record/9696/files/npa-2004-9401.pdf


http://vod.sch.gr/video/view/585.html


http://www.youtube.com/v/dQPjZ5DBK-8?fs=1&amp;hl=el_GR"></param><param


http://www.youtube.com/v/18uAH1o-Z5w?fs=1&amp;hl=el_GR"></param><param


http://www.youtube.com/v/A3Se7rtK_LA?fs=1&amp;hl=el_GR"></param><param


http://www.uni-leipzig.de/~organik/giannis/Philosophie/Gedicht%2010.pdf


www.magikokouti.gr/elytis-axion.htm


http://esteajioi.wordpress.com/2008/10/18/logos-elyth-nobel/


http://www.slideshare.net/xsklavent/elitis-odysseas"  (μία εργασία της Γ.Ζάχου)


http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=8512&tsz=0&act=mMainView&mst=00:09:40:00

http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=6690&tsz=0&act=mMainView

http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=web&cd=12&cad=rja&ved=0CDUQFjABOAo&url=http%3A%2F%2Fgym-agias.lar.sch.gr%2Fkiousi%2Fgenesis.pps&ei=HaAOUZCAMe2V0QWqloHgBg&usg=AFQjCNG50zy8UCSP5HcKM4IViOzI7fmrcA&sig2=sPEV707Y9yTdqlEpB19Z8g

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον Εστί , η Γένεσις

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

1. Αν χαρακτηριστικά της τεχνικής του Ελύτη είναι τα παρακάτω, ποια απ’ αυτά αναγνωρίζετε στο κείμενό μας;

    Ο ελεύθερος στίχος

    Η γλωσσική πρωτοτυπία

    Η περιορισμένη στίξη

    Η συνειρμική εναλλαγή εικόνων

    Οι υπερρεαλιστικές (εξωπραγματικές) εικόνες

    Οι μεταφορές, οι παρομοιώσεις, οι μετωνυμίες

    Οι λυρικές περιγραφές

    Η σύζευξη των αντιθέτων

    Η αντίληψη των πραγμάτων μέσω των αισθήσεων

2. Αν βασικά θεματικά μοτίβα του Ελύτη είναι τα παρακάτω, ποια απ’ αυτά αναγνωρίζετε στο κείμενό μας;

     Η θάλασσα, το Αιγαίο

     Το ελληνικό τοπίο

     Η ελληνική ιστορία

     Η ελληνική λογοτεχνική παραγωγή

     Ο έρωτας και η γυναίκα

     Η ποίηση

     Η δημιουργία ενός νέου κόσμου

     Η φύση

     Το φως

     Ο θάνατος και η νίκη μας εναντίον του

3. Αν ο καινούριος κόσμος χρειάζεται και τη διαδικασία του ονείρου, σε ποιο σημείο του ποιήματος ο ποιητής ονειρεύεται; 
4. Αν το «βάθος» για το οποίο μιλάει δε σημαίνει βαθιά στη γη, τι άλλο μπορεί να σημαίνει;

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1.Αντιστοιχίζω:

1^η ενότητα (στ…..) (α) Τα φυσικά στοιχεία και ο ρόλος τους

2^η ενότητα (στ….) (β) Η ταύτιση του ποιητή με τον κόσμο

3^η ενότητα (στ….) (γ) Η δημιουργία της θάλασσας και των νησιών

2.«και είδα και θαύμασα» : ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, το οποίο παρακολουθεί τη δημιουργία του κόσμου σε ποιο πρόσωπο μιλά και πώς νιώθει;

3. «τότε είπε και γεννήθηκεν η θάλασσα» : εκτός από τον ποιητή υπάρχει και ένα δεύτερο πρόσωπο. Ποιο είναι αυτό και σε ποιο πρόσωπο (α, β, γ ενικό – πληθυντικό) απευθύνεται προς τον ποιητή; («για να σου φέρνει την άνοιξη»).

4.Ο κόσμος πλάθεται κατ’ εικόνα και ομοίωση του ποιητή, άρα καθορίζει τα χαρακτηριστικά της ποιητικής του ταυτότητας. Είναι ένα αιγαιοπελαγίτικο τοπίο, στο οποίο κυριαρχεί η θάλασσα και τα νησιά.Δώσε τρεις μεταφορικές εικόνες που χαρακτηρίζουν τα νησιά.

5.Ποια στοιχεία συνθέτουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία των νησιών και ποιόν ανώτερο σκοπό εκπληρώνουν;

6.Όλα τα στοιχεία του κόσμου αυτού συμπράττουν, για να διαμορφώσουν τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου που ζει μέσα σε αυτόν τον χώρο. Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά;

* Ο ποιητής «διαβάζοντας» ένα – ένα τα στοιχεία του κόσμου αποκτά αυτογνωσία, κατανοεί το νόημα του κόσμου και διαμορφώνει την ποιητική του φυσιογνωμία.

7.Να σχολιάσεις τη γλώσσα του ποιήματος, την έλλειψη στίξης, το ύφος και το στίχο.

8.Να εντοπίσεις μεταφορές, παρομοιώσεις, προσωποποιήσεις, αντιθέσεις, επαναλήψεις.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
http://my-dreams-are-like-c.pblogs.gr/2007/04/epilegmenoi-stihoi-poihtwn-brabefmenwn-me-nobel.html
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΟΣ: ΤΑ ΠΑΘΗ, Ε΄

Τα θεματικά κέντρα του αποσπάσματος είναι η ατομική και συλλογική μνήμη, ο συνδυασμός της ιστορίας και του μύθου και πώς το ορεινό τοπίο σηματοδοτεί την ιδέα της ελληνικής ιθαγένειας. Το συγκεκριμένο απόσπασμα έχει ελεγειακό χαρακτήρα. Ο ποιητής χρησιμοποιώντας β΄ενικό πρόσωπο απευθύνεται στη μνήμη δίνοντάς της έτσι ανθρώπινη οντότητα κια αυθυπαρξία.Η μνήμη καίει πάνω στα βουνά και μέσα από το φως της περνάει όλη η ελληνική ιστορία.Η φράση "άκαυτη βάτος" παραπέμπει στην Παλαιά Διαθήκη, ενώ η αναφορά στην Πίνδο και στον Άθω (Άγιο Όρος)  αντλούν αναφορές από τη θητεία του ποιητή στο αλβανικό μέτωπο, αλλά και από την ευρύτερη βυζαντινή-χριστιανική κληρονομιά.Η επανάληψη του στίχου (3 φορές) συνενώνει το παρελθόν με το παρόν, τους νεκρούς με τους ζωντανούς και τους κατοπινούς αγωνιστές. Στη συνέχεια, ο ποιητής , με μια εμφατική επανάληψη της αντωνυμίας "εσύ", πλέκει τον ύμνο της μνήμης. Αυτή δίνει νόημα και ταυτότητα στην  ανθρώπινη ύπαρξη, αυτή σφυρηλατεί γερά μυαλά και δίνει την υπόσχεση μετά το τέλος του εφιάλτη για μια "πασχαλιά αναστάσιμη". Εμβόλιμα τίθεται και το στοιχείο του αρχαιοελληνικού μύθου. Στο στ. "Εσύ μόνη από τη φτέρνα τον άνδρα γνωρίζεις" έχουμε μια σαφή αναφορά στο μύθο του Αχιλλέα και στη βάπτισή του στα νερά της Στυγός, από όπου μόνο η φτέρνα του δεν μετείχε στην αθανασία και αποτέλεσε το τρωτό του σημείο.Με ένα κλιμακωτό σχήμα αποδίδεται η δύναμη της μνήμης, μια δύναμη που πολλές φορές πρέπει να περάσει μέσα από τη φωτιά για να φτάσει στη λάμψη, στη λύτρωση, στα βουνά τα χιονόδοξα.Με το σχήμα του κύκλου (η αρχή και το τέλος του ποιήματος  αναφέρονται στα βουνά) υπογραμμίζεται η συμβολή της ελληνικής τοπογραφίας πάνω στην ανθρώπινη μνήμη και ιστορία. Τα βουνά είναι τα βάσανα και η ιστορία του λαού και αυτά τα σηκώνει στον ώμο του.Η μνήμη συχνά είναι τόσο βαριά, όσο αυτά τα βουνά, αλλά και λυτρωτική, όσο η λάμψη της κορυφής.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

A. Οδυσσέας Ελύτης : "Μυρίσαι το άριστον, ΧΙV" ("Ο Μικρός Ναυτίλος")

Τ' ανώτερα μαθηματικά μου  τα έκανα Σχολείο της Θάλασσας. Ιδού και μερικές πράξεις για παράδειγμα:

1.Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι.Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.

2.Το γινόμενο των μυριστικών χόρτων επί την αθωότητα δίνει πάντοτε το σχήμα κάποιου Ιησού Χριστού.

3.Η ευτυχία είναι η ορθή σκέψη ανάμεσα στις πράξεις (σχήματα) και στα αισθήματα (χρώματα). Η ζωή μας κόβεται, και οφείλει να κόβεται, στα μέτρα που έκοψε τα χρωματιστά χαρτιά του ο Matisse.

4. Όπου υπάρχουν συκιές υπάρχει Ελλάδα.Όπου προεξέχει το βουνό από τη λέξη του υπάρχει ποιητής.Η ηδονή δεν είναι αφαιρετέα.

5.Ενα δειλινό στο Αιγαίο περιλαμβάνει τη χαρά και τη λύπη σε τόσο ίσες δόσεις που δε μένει στο τέλος παρά η αλήθεια.

6.Κάθε πρόοδος στο ηθικό επίπεδο δεν μπορεί παρά να είνια αντιστρόφως ανάλογη προς την ικανότητα που έχουν η δύναμη και ο αριθμός να καθορίζουν τα πεπρωμένα μας.

7.Ένας "Αναχωρητής" για τους μισούς είναι, αναγκαστικά, για τους άλλους μισούς, ένας "Ερχόμενος".
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Συγκρίνοντας το παραπάνω με τα σχολικά αποσπάσματα να προσπαθήσετε να εντοπίσετε τα βασικά στοιχεία της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη. 

• Αλληλουχία αστραφτερών εικόνων του ελληνικού χώρου.
• Καινούριοι ήχοι, ρυθμοί και συνδυασμοί λέξεων, που δημιουργούν  συνεχείς εκπλήξεις στον αναγνώστη.
• Φώς, καθαρότητα και διαφάνεια.
• Χαρά της ζωής και αισιοδοξία.
• Ταύτιση του ποιητή με τη μοίρα του τόπου του και του λαού του.
• Στοιχεία από την ορθόδοξη λατρευτική παράδοση.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
     
      Β. Γιάννης Ρίτσος: "Ρωμιοσύνη (Ενότητα Ι) " (απόσπασμα)  
          
      Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται
      με λιγότερο ουρανό,
      αυτές οι πέτρες δε βολεύονται
      κάτου από τα ξένα βήματα,
      [...]
      Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό
      σαν τη σιωπή,
      σφίγγει στον κόρφο του τα
      πυρωμένα του λιθάρια,
      σφίγγει στο φως τις ορφανές
      ελιές του και τ' αμπέλια του,
      σφίγγει τα δόντια. Δεν υπάρχει
      νερό. Μονάχα φως.
      [...]
      Τα σκονισμένα σκοίνα.
      Το μουλάρι και ο βράχος.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------*Να συγκρίνετε το παραπάνω με το σχολικό αποσπάσμα της Γενέσεως και να εντοπίσετε  κοινά θεματικά μοτίβα . Η σύγκριση να επεκταθεί και στη μορφή (γλώσσα, ύφος, στίχος).